كارشناسان تحليلگر

پذيرش ETF بيت كوين؛ اتفاقي كه مي‌تواند سيلي از سرمايه را وارد بازار بيت كوين كند و قيمت اين ارز ديجيتال را به سطوح رويايي برساند. طي چند سال گذشته، مسئله تأييد يا ردّ صندوق‌ قابل معامله در بورس (ETF) بيت كوين توسط كميسيون بورس و اوراق بهادار ايالات متحده (SEC)، يكي از داغ‌ترين مباحث جامعه بيت كوين و ارزهاي ديجيتال بوده است. پذيرش ETF در بزرگ‌ترين ميزبان بازارهاي سرمايه يعني آمريكا، به بيت كوين رسميت مي‌بخشد و درها را براي ورود شركت‌هاي سرمايه‌گذاري عظيم باز مي‌كند. اما وضعيت تأييد قانوني اين صندوق، اكنون در چه مرحله‌اي قرار دارد؟ چه عاملي مي‌تواند سبب مقبوليت اين صندوق در نظر اعضاي كميسيون بورس آمريكا شود؟ روشي نوين براي مقابله با دستكاري بازار يا افزايش فشار سرمايه‌گذاران؟
همچنين بخوانيد: ETF بيت كوين چيست؟
در ادامه، با استفاده از مقاله‌اي كه اخيراً در وب‌سايت ديكريپت منتشر شده است، به وضعيت فعلي طرح‌هاي پيشنهادي براي صندوق‌ قابل معامله بيت كوين و روش‌هاي مؤثر براي اخذ مجوز قانوني ETF بيت كوين، نگاهي خواهيم داشت.
به‌گفته افراد بسياري در صنعت ارزهاي ديجيتال، ارائه مجوز از سوي نهادهاي قانوني ايالات متحده براي راه‌اندازي صندوق‌ قابل معامله در بورس بيت كوين امري خارق‌العاده محسوب مي‌شود و اگر اين اتفاق رخ دهد، ميزان اطمينان افراد به برترين ارز ديجيتال جهان به‌شدت افزايش خواهد يافت. تحليل‌گران زيادي مي‌گويند مانند آنچه در مورد طلا رخ داد، اگر ETF بيت كوين پذيرفته شود، سرمايه‌گذاران خُرد و سازماني دسته‌دسته وارد اين بازار مي‌شوند و قيمت پادشاه ارزهاي ديجيتال به «ماه» مي‌رسد و حتي فراتر مي‌رود.
نمودار قيمت بيت كويننمودار يك‌ساله قيمت بيت كوينصندوق قابل معامله در بورس، قيمت يك دارايي پايه (در اين مورد، بيت كوين) را دنبال مي‌كند تا يك ابزار سرمايه‌گذاري ارائه دهد كه سرمايه‌گذاران بتوانند بدون نياز به نگهداري اين دارايي، از آن سود ببرند. درواقع، نگهداري ارزهاي ديجيتال، چالش‌ها و مشكلات خاصي را به همراه دارد كه مسئوليت اماني (كاستدي) فقط يك مورد از اين مشكلات است.
پذيرش ETF در آمريكا به‌معناي اين است كه سرمايه‌گذاران مي‌توانند مانند سرمايه‌گذاري در سهام، در بيت كوين هم سرمايه‌گذاري كنند؛ به اين صورت كه سرمايه‌گذاري كاملاً رسمي خواهد بود و حتي قابل ارث ‌رسيدن است.
اما تا به‌ امروز علي‌رغم تمام تلاش‌ها از سوي فعالان صنعت ارزهاي ديجيتال، كميسيون بورس و اوراق بهادار ايالات متحده در برابر ايده اعطاي مجوز به صندوق ETF بيت كوين مقاومت كرده است. آيا راهي براي تغيير نظر اين كميسيون وجود دارد؟
تاريخچه مختصري از ETF بيت كويناز اولين درخواست در سال ۲۰۱۳ تاكنون، تلاش‌هاي صنعت ارزهاي ديجيتال براي اخذ تأييديه كميسيون بورس و اوراق بهادار بي‌ثمر مانده است و مقامات قانون‌گذار تمايل چنداني براي همكاري با اين صنعت ندارند.
آخرين جواب منفي از سوي اين كميسيون در پاسخ به درخواست مجوز در فوريه ۲۰۲۰ (اسفند ۹۸) اعلام شد. اين درخواست از سوي شركت مديريت سرمايه ويلشاير فينكس (Wilshire Phoenix) در ژانويه ۲۰۱۹ (بهمن ۹۷) مطرح شده بود. پيش از اينكه اين درخواست هم نهايتاً رد شود، ۶ مرتبه مورد تجديدنظر قرار گرفت.
كميسيون بورس آمريكا بارها به نگراني‌هاي خود درباره بازار بيت كوين اشاره كرده است. ازجمله اين نگراني‌ها مي‌توان به محدوديت در حفاظت از دارايي سرمايه‌گذار و احتمال دستكاري بازار اشاره كرد. بيت كوين در بنگاه معاملاتي واحدي معامله نمي‌شود و اين مسئله احتمال دستكاري بازار بيت كوين توسط صرافي‌هاي غيرقانوني را افزايش مي‌دهد.
جي كِليتون (Jay Clayton)، رئيس كميسيون بورس و اوراق بهادار ايالات متحده، گفته است كه همچنان پرونده صندوق ETF بيت كوين، يا حداقل نسخه‌اي توكنيزه از آن (توكن‌هايي با پشتوانه بيت كوين) را باز نگه مي‌دارد. با اين حال، اينكه آيا اين اتفاق مي‌تواند بازار شفاف‌تري با حذف مجرمان ايجاد كند يا اتفاق ديگري در راه است، هنوز مشخص نيست. در اينجا به برخي از مهم‌ترين شرايط لازم براي پذيرش ETF بيت كوين اشاره مي‌كنيم.
شفافيت و نقدينگي كافيدر سال ۲۰۱۹، رابرت جكسون جونيور (Robert Jackson Jr.)، يكي از اعضاي سابق كميسيون بورس و اوراق بهادار، اظهار داشت كه صندوق قابل معامله در بورس بيت كوين هنگامي تأييد خواهد شد كه بازار اين ارز ديجيتال به‌اندازه كافي شفافيت و نقدينگي داشته باشد و بازيكنان بزرگتري به آن بپيوندند.
در كنفرانس آينده فين‌تك (Future of FinTech) كه شركت تحليل داده سي‌بي اينسايتس (CB Insights) برگزار كرده بود، جكسون ادعا كرد كميسيون بورس و اوراق بهادار به‌علت برخي نگراني‌ها در خصوص معايب بيت كوين و همچنين احتمال كلاه‌برداري، در تأييد طرح پيشنهادي ETF بيت كوين تعلل كرده است.
جكسون در سخنراني خود اظهار داشت كه صنعت ارزهاي ديجيتال هنوز «ملزومات اساسي بازار» را براي گسترش معاملات كلان مهيا نكرده است.
افزايش قابل‌توجه قيمت بيت كوينتام ليتام ليتام لي (Tom Lee)، بنيان‌گذار شركت مشاوره و تحقيقات فانداسترات گلوبال ادوايزرز (Fundstrat Global Advisors) نيز به تبعيت از فضاي غالب در سال ۲۰۱۹، چندان به تصويب ETF بيت كوين خوش‌بين نبود. او در كنفرانس سال ۲۰۱۹ بلاكشو (BlockShow) در سنگاپور اظهار داشت كه بازار فعلي بيت كوين براي اينكه پايداري و پويايي موردنياز براي ETF بيت كوين را به‌ وجود بياورد، آماده نيست و بيش از حد كوچك است.
لي حتي اشاره كرد كه يك واحد بيت كوين بايد به ارزشي معادل با ۱۵۰,۰۰۰ دلار برسد تا ETF بيت كوين بتواند به‌خوبي كار كند.
چارچوبي براي مقابله با دستكاري بازارچارلز بوارد (Charles Bovaird)، مدير بخش محتوا در شركت تحقيقاتي ارزهاي ديجيتال كوانتوم اكونوميكس (Quantum Economics)، در مصاحبه‌اي گفت:
يكي از تحولاتي كه مي‌تواند اين مشكل را حل كند، رشد مستمر و گسترده‌شدن بازار بيت كوين و همچنين بهبود تدريجي در اساس بازار اين ارز ديجيتال، يعني صرافي‌ها است.
در سال ۲۰۱۹، كميسيون بورس ايالات متحده دو راه براي مطابقت ETF بيت كوين با معيارهاي اين نهاد كه در «قانون بازار معاملات» تبيين شده است، مطرح كرد:
اول اينكه متقاضيان اين صندوق نشان بدهند كه بيت كوين «ماهيتاً در برابر كلاه‌برداري و دستكاري بازار مقاوم است»و دوم اينكه براي فهرست‌شدن در هر پلتفرم معاملاتي، ETF بيت كوين با «بازاري قانوني با اندازه‌اي قابل‌توجه»، وارد توافق‌نامه‌اي نظارتي شود.تحقق كامل اولين شرط غيرممكن است، اما شركت حقوقي ارزهاي ديجيتال ساليدوس لبز (Solidus Labs) و برخي ديگر از نهادهاي فعال در اين حوزه در حال ايجاد و توسعه چارچوب‌هايي براي راهكارهاي نظارتي هستند كه بتوانند بر خطر دستكاري در سرتاسر چندين بازار كنترل داشته باشند.
متيو گراهام (Matthew Graham)، بنيان‌گذار شركت سرمايه‌گذاري دارايي‌هاي ديجيتال سينو گلوبال كپيتال (Sino Global Capital)، در اين مورد گفت:
از نگاه ما، احتمالاً سرنوشت‌سازترين و مهم‌ترين قدم، ايجاد يك چارچوب نظارتي مشترك و مناسب براي مقابله با دستكاري بازار است. با اين حال، ما بر اين باوريم كه يكي ديگر از عوامل مهم، افزايش علاقه سازمان‌ها به بيت كوين است كه مي‌تواند بر احتمال تصويب صندوق قابل معامله اين ارز ديجيتال تأثير به‌شدت مثبتي داشته باشد. هر شركت يا صندوق سرمايه‌گذاري قانوني با سرمايه‌گذاري روي بيت كوين، مقامات قضايي را يك گام به‌سوي تأييد صندوق قابل معامله نزديك‌تر مي‌كند.
بازار گسترده و تقاضاي خُرددر مارس ۲۰۲۰ (بهمن ۹۸)، كريس همپستد (Chris Hempstead)، مدير توسعه كسب‌وكار سازماني در ايندكس‌آي‌كيو (IndexIQ)، شركت ارائه‌كننده خدمات صندوق پوشش ريسك و صندوق قابل معامله در بورس، در گفت‌وگو با برنامه تلويزيوني ETF Edge از شبكه CNBC، اظهار داشت:
 در برخي موقعيت‌ها، هنگامي كه تقاضاي بازار و تقاضاي سرمايه‌گذاران آونگ را به نقطه خاصي هدايت مي‌كند، كميسيون بورس و اوراق بهادار احتمالاً نگاهي ديگر به صندوق قابل معامله در بورس بيت كوين خواهد داشت و از جوانب ديگري آن را بررسي خواهد كرد.
همپستد افزود كه آخرين جواب منفي كميسيون به ايجاد اين صندوق پايان داستان نيست، اما به‌عقيده او تصويب اين صندوق در آينده نزديك اتفاق نخواهد افتاد.
رايان آلفرد (Ryan Alfred)، رئيس شركت ديجيتال اَسِتس ديتا (Digital Assets Data)، شركتي فين‌تك در حوزه دارايي‌هاي ديجيتال، كمي پيش گفت كميسيون بورس و اوراق بهادار به‌دنبال اين است كه قيمت بيت كوين را از پلتفرم‌هاي فعال در داخل خاك آمريكا به دست بياورد، به‌جاي اينكه به صرافي‌هايي مانند بايننس استناد كند.
اين امر ممكن است در حال وقوع باشد. افزايش حجم معاملاتي در قراردادهاي آتي بيت كوين در پلتفرم بكت (Bakkt) نشانه‌هاي اوليه اين تحول را نشان داد؛ اما اخيراً، محبوبيت صندوق سرمايه‌گذاري بيت كوينِ شركت گري‌ اسكيل (Grayscale) توجه از سوي سرمايه‌گذاران سازماني به اين دارايي ديجيتال را برجسته‌تر كرده است.
با اين حال، اندي هافمن (Andy Hoffman)، مالك شركت مشاوره كريپتوگلدسنترال (CryptoGoldCentral)، در مصاحبه‌اي توضيح داد:
با تمام اطلاعاتي كه در مورد ارائه خدمات اماني ارزهاي ديجيتال (مانند صندوق سرمايه‌گذاري بيت كوين گري اسكيل) و تعيين قيمت بيت كوين داريم، چندان معقول نيست كه در اين مرحله فكر كنيم كميسيون بورس و اوراق بهادار اين موارد را مهم تلقي مي‌كند.
فشار از سوي سرمايه‌گذاران سازمانيبه‌عقيده هافمن، تأييد ETF بيت كوين توسط كميسيون بورس و اوراق بهادار اجتناب‌ناپذير است. وي افزود:
فشار خريد از سوي شركت‌هاي قانوني سرمايه‌گذاري مانند فيدليتي (Fidelity)، گلدمن ساكس (Goldman Sachs) و جي‌پي مورگان (JP Morgan) كه همگي طي سال جاري وارد فضاي ارزهاي ديجيتال شده‌اند، ناديده‌گرفتن بيت كوين توسط كميسيون بورس و اوراق بهادار را غيرممكن خواهد كرد.
در ماه ژوييه (مرداد)، اداره مميزي ارزي آمريكا (OCC) ايالات متحده كه سيستم بانك‌داري فدرال اين كشور را تحت كنترل دارد، ارائه خدمات اماني (كاستدي) ارزهاي ديجيتال توسط بانك‌ها را قانوني اعلام كرد و ايالت وايومينگ آمريكا در ماه سپتامبر (شهريور)، صرافي كراكن را به‌عنوان اولين بانك آمريكايي ارزهاي ديجيتال پذيرفت. هافمن اظهار داشت:
مشخص شد كه مقامات ايالات متحده، در بخش فدرال و ايالتي، نياز به پذيرش بيت كوين را حس كرده‌اند.
رياست جمهوري بايدن؟بايدنبه‌عقيده مايك مك‌گلون (Mike McGlone)، كارشناس ارشد كالا در بلومبرگ، دولتي كه بيشتر وارد عمل شود، احتمالاً تحت رهبري جو بايدن، مي‌تواند تفاوت بسياري ايجاد كند. او در توييتر خود نوشت:
رياست جمهوري بايدن مي‌تواند باعث افزايش قيمت بيت كوين شود. رهبري جديد مي‌تواند سياست ناكارآمد دولت ترامپ در مورد بازار ارزهاي ديجيتال را تغيير دهد، بيت كوين را به‌سمت پذيرش همگاني نزديك‌تر كند و شانس تأييد صندوق قابل معامله در بورس اين ارز ديجيتال را افزايش دهد.
با اين حال، چارلز بوارد مخالف اين نظريه است. او گفت:
مطمئن نيستم كه حضور بايدن در كاخ سفيد بتواند تأثير مثبتي بر فرايند اخذ مجوز براي ETF بيت كوين داشته باشد.
در عوض، به‌نظر بوارد تمايل اعضاي كميسيون بورس به فناوري ارزهاي ديجيتال، مانند هستر پيرس (Hester Pierce) كه در سال ۲۰۱۹ حمايت خود را در مورد ETF بيت كوين ابراز كرد و اخيراً براي دوره دوم انتخاب شده است، مي‌تواند تأثير بسزايي در روند تأييد داشته باشد.
هنگامي‌كه كميسيون بورس و اوراق بهادار در فوريه ۲۰۲۰، با تشكيل صندوق ETF شركت ويلشاير فينكس موافقت نكرد، پيرس تنها كسي بود كه اعتراض كرد. به‌عقيده پيرس، اين نهاد «استاندارد بيش از حد سخت‌گيرانه‌اي» روي محصولات بازار بيت كوين اعمال مي‌كند. پيرس همچنين در توييتي اشاره كرد كه اگر بيت كوين از نظر استاندارد اِعمال‌شده توسط كميسيون بورس و اوراق بهادار، موردقبول واقع مي‌شد، پذيرش ETF اين ارز ديجيتال نيز امري عادي بود. درواقع، پيرس اعتقاد دارد كه مشكل تأييد نكردن ETF بيت كوين، نه به دارايي، بلكه به قوانين اِعمال‌شده مرتبط است.
چارلز بوارد اظهار داشت:
اگر اعضاي بيشتري در اين كميسيون با پيرس هم‌نظر بودند، احتمالاً وضعيت كاملاً متفاوت مي‌بود.
كنار رفتن بيتمكستراويس كلينگ (Travis Kling)، هم‌بنيان‌گذار صندوق سرمايه‌گذاري و مدير دارايي‌هاي ديجيتال ايكيگاي (Ikigai)، در توييتي نوشت اقدامات حقوقي اخير كميسيون معاملاتي قراردادهاي آتي كالاي ايالات متحده (CFTC) عليه صرافي بيتمكس، گامي مؤثر در جهت تصويب ETF بيت كوين توسط كميسيون بورس و اوراق بهادار به شمار مي‌رود. دفتر مركزي صرافي بيتمكس در كشور سيشل ثبت شده است؛ سيشل جزيره‌اي در اقيانوس هند است و كوچك‌ترين كشور قاره آفريقا محسوب مي‌شود.
تراويس كلينگ همچنين نوشت:
يكي از دلايل اصلي موافقت نكردن كميسيون بورس و اوراق بهادار با صندوق قابل معامله بيت كوين، احتمال دستكاري قيمت در صرافي‌هاي غيرقانوني بود. بيتمكس يكي از مهم‌ترين نمونه‌هاي اين قبيل صرافي‌ها بود. بنابراين، اگر بيتمكس تعطيل شود يا از اهميت و نقش آن در فضاي معاملات بيت كوين كاسته شود، احتمال تصويب ETF بيشتر خواهد شد.
توييت كلينگ كه در ۱ اكتبر (۱۰ مهر) منتشر شد، تا به امروز (۳ آبان) ۷۲۵ بار پسنديده شده است. اين آمار نشان مي‌دهد بسياري از افراد در جامعه ارزهاي ديجيتال با اين نظر موافق هستند.
موفقيت ETF بيت كوين در برمودادر سپتامبر ۲۰۲۰، با راه‌اندازي ETF ارز ديجيتال در بورس سهام برمودا (Bermuda) توسط همكاري مشترك شركت برزيلي مديريت سرمايه هَشدِكس (Hashdex) و بورس سهام آمريكايي نزدك (Nasdaq)، دريچه اميدي به روي صنعت ارزهاي ديجيتال گشوده شد.
صندوق قابل معامله برمودا مي‌تواند به‌عنوان يك نمونه آزمايشي براي فهرست‌شدن در يك بورس سهام آمريكايي عمل كند. فناوري پيشرفته به‌كارگرفته‌شده در كشور برمودا و جمعيت اندك آن، برمودا را به يك فضاي آزمايشي ايده‌آل براي فناوري ديجيتال تبديل كرده است.
چه پروژه صندوق قابل معامله برمودا موفقيت‌آميز باشد چه نباشد، مطمئناً در مذاكرات بعدي با كميسيون بورس و اوراق بهادار مورداستفاده قرار خواهد گرفت.
تحقق روياي ETF بيت كوين امكان‌پذير است، اما كِي؟هافمن مي‌گويد:
صادقانه بگويم، تعجب نمي‌كنم اگر هنگامي‌كه هيچ‌كس انتظارش را ندارد، يكي از درخواست‌هاي قديمي براي صندوق قابل معامله بيت كوين تأييد شود.
كارشناسان اتفاق نظر دارند كه به‌دليل انتخابات رياست جمهوري ايالات متحده، تصويب ETF بيت كوين در سال جاري ميلادي بعيد است. با اين حال، به‌عقيده اكثر كارشناسان، اين مسئله به زمان احتياج دارد. همان طور كه آنتوني پمپليانو (Anthony Pompliano)، بنيان‌گذار شركت مديريت سرمايه مورگان كريك ديجيتال (Morgan Creek Digital)، در ماه اكتبر ۲۰۱۹ (۱۹ مهر) در توييتي نوشت:
بايد يادآوري كنم كه ETF بيت كوين درنهايت مورد تأييد قرار خواهد گرفت. پرسش اين نيست كه آيا ETF بيت كوين تأييد مي‌شود يا خير؛ بلكه زمان تأييد اين صندوق مهم است.
چه به‌دليل فشار از سوي سرمايه‌گذاران باشد، چه تغيير تدريجي در سِمت‌هاي اعضاي كميسيون بورس و اوراق بهادار، چه رياست جمهوري بايدن يا يك چارچوب نظارتي مشترك و پويا براي مقابله با دستكاري بازار، همه اين قطعات به آرامي در حال تكميل‌شدن هستند تا صندوق قابل معامله در بورس بيت كوين در ايالات متحده به‌صورت قانوني مورد تأييد قرار بگيرد.